“AB ve Türkiye Arasındaki Sivil Toplum Diyaloğu I” 2006 yılı ulusal programı kapsamında desteklenerek, 2008-2009 yıllarında hayata geçti. Programın ve yeni başlayan Diyaloğun temel hedefleri, AB ile Türkiye’deki sivil toplumlar arasındaki ilişkilerin güçlendirilmesi, karşılıklı deneyim paylaşımının artırılması, AB’nin Türkiye’de ve Türkiye’nin de AB’de tanınmasına ve anlaşılmasına katkı sağlanması olarak tanımlandı.

290 sayılı Komisyon Tebliğinden yola çıkarak, Programdan yararlanacak dört hedef grup belirlendi:

1. Kentler ve Belediyeler
2. Üniversiteler
3. Meslek Örgütleri
4. Gençlik Girişimleri

Bu grupların Diyaloğun ilk temsilcileri olarak seçilmelerinin nedeni katılım sürecindeki rollerinin önemi, daha fazla kaynağın seferber edilmesine yönelik güçlü kapasiteleri ve diyaloğa katkıda bulunma potansiyelini tam olarak kullanmamış olmalarıydı.

Programın uygulama süresinde, dört ayrı hibe bileşeni kapsamında 19,3 milyon avro ile 119 proje desteklendi, bu projelerle Türkiye ve 21 AB ülkesi arasında toplam 153 sivil toplum ortaklığı oluşturuldu.

Kurumlar arası iş birliklerinde en büyük engellerden sayılabilecek dil bariyeri ise, Diyalog projesinin teknik yardım bileşeni altında oluşturulan “Yazılı ve Sözlü Tercüme Hizmeti” desteği ile büyük ölçüde aşıldı. Hibe programlarından farklı bir yöntemle, teknik destek projesinin altında oluşturulan bu destek yapısı ile STK’ların toplantı, konferans, seminer, çalıştay, tanışma ve ağ oluşturma etkinlikleri, çalışma gezisi ve ortak değerlendirme toplantıları gibi faaliyetlerine sözlü ve yazılı çeviri desteği sağlandı. Programın başlangıcı birçok kuruluş için AB ile iletişimin de başlangıcı oldu. Destek alan kuruluşların yüzde 57’si, Diyalog projeleri ile AB ve Türkiye’den ortaklarla ilk defa iş birliği içinde çalışma fırsatı buldu.

CSD-I proje kitabına buradan erişilebilir.

2010 yılı programlama çalışmaları kapsamında tasarlanan “AB ve Türkiye Arasındaki Sivil Toplum Diyaloğu III” iki bileşen altında yürütüldü.

1. Siyasal Kriterler
2. Medya

“Siyasi Kriterler” alanında insan hakları, ayrımcılıkla mücadele, demokrasi ve hukukun üstünlüğü öncelikli alanlar olarak belirlendi. Bu alanda gerçekleştirilen diyalog projeleriyle Türkiye’deki STK’lar, AB’nin siyasi kriterler alanındaki politikaları ve uygulamaları ile sivil toplumun siyasi reform sürecine katkılarına yönelik bilgi birikimlerini artırarak, AB’deki STK’larla ortaklıklar geliştirdiler. Engelli bireylerin istihdam haklarından kadınların siyasi hayata katılımına, şeffaflık ve hesap verebilirliğin güçlendirilmesinden yaşlı haklarının geliştirilmesi ve çocuk adalet sisteminin iyileştirilmesine kadar birçok temel hak alanında farklı çalışmalara imza attılar. İnsan hakları, ayrımcılıkla mücadele ve demokrasi ile hukukun üstünlüğü öncelik alanlarında geliştirilen 39 ortaklık projesine 4,9 milyon avro hibe sağlandı.

“Medya” bileşeniyle ise medya alanında faaliyet gösteren STK’ların ve medya kuruluşlarının AB’ye uyum süreci kapsamında mesleki birikimlerinin artırılması ve Türkiye ile AB üye ülkelerindeki medya kuruluşları arasında kalıcı bir diyalog geliştirilmesi hedeflendi. “Medya” alanında desteklenen projelerle AB-Türkiye ilişkileri, üyelik sürecinde atılan adımlar ve elde edilen sonuçlar hakkında kamuoyunu bilgilendirme ile Türkiye ve AB kamuoyları arasında karşılıklı anlayışı güçlendirilmeye yönelik belgeseller, sokak röportajları, eğitimler gibi bir dizi yaratıcı çalışma gerçekleştirildi. Yaratılan medya farkındalığı ile beraber medyanın da sürece katkısı sağlandı. Üçüncü dönem uygulanan projeler kapsamında düzenlenen bilgilendirme kampanyaları ile 400 bin kişiye ulaşıldı, eğitimlere dört binden fazla kişi katıldı, toplam 148 belgesel, kısa film ve tanıtım filmi yayınlandı. Medya kuruluşları tarafından geliştirilen 16 diyalog projesine 2,1 milyon avro hibe desteği sağlandı.

Bir kez daha Müktesebat başlıklarına odaklanılarak geliştirilen iki hibe bileşeni kapsamında, 2014-2016 yılları arasında 7 milyon avro ile 4 projenin uygulamadan çekilmesi sonucu 51 proje desteklendi.

CSD-III, destek verdiği hibe projelerinin dışında da önemli başarılara imza attı. Yakından tanıdığımız logosu, renkleri ve kurumsal kimliği ile Diyalog bu dönemde bir markaya dönüştü. Bu dönem gerçekleşen kapsamlı iletişim ve görünürlük çalışmaları ile Diyalog faklı kanallardan, farklı kitlelere ulaştı, yeni iş birliklerine aracı oldu. Programın üç bölümüne insan hikayeleri üzerinden ayna tutan Sivil Toplum Diyaloğu Belgeseli televizyonlardan ve sosyal medyadan izleyicilerle buluştu. TRT Haber’de yayınlanan “Benim Avrupalı Kentim” belgeselinin 45 dakikalık iki bölümü Diyalog projelerine ayrıldı. Diyalogla hayatı değişen birçok kişinin hikayesi ise bir başka mecrada, “Diyalogdan Kareler” isimli dijital fotoğraf sergisinde yer aldı.

CSD-III proje kitabına buradan erişilebilir.

2011 yılı programlama çalışmaları kapsamında tasarlanan “AB ve Türkiye Arasındaki Sivil Toplum Diyaloğu IV” bir yandan dokuz bileşeniyle kapsayıcı bir strateji benimsediği, bir yandan da marka olarak büyüdüğü ve görünürlüğünü artırdığı bir döneme imza attı. 2015-2017 yıllarında uygulanan Dördüncü Dönemdeki hibe programları AB’nin önem verdiği politika alanları ve öne çıkan fasıl başlıkları çerçevesinde belirlendi.

1. Çevre
2. Enerji
3. Tüketicinin ve Sağlığın Korunması
4. Adalet Özgürlük ve Güvenlik
5. İş Kurma Hakkı ve Hizmet Sunumu Serbestisi
6. Bölgesel Politika ve Yapısal Araçların Koordinasyonu
7. İşletme ve Sanayi Politikası
8. Tarım ve Balıkçılık
9. Eğitim

Bu 9 farklı politika bileşeni kapsamında 11 milyon avro ile 78 proje desteklendi.

Bir önceki dönem, “Medya” bileşeniyle gerçekleştirilen görünürlük ve yaygınlaştırma çalışmaları karşılıklı bir öğrenme deneyiminin de kapılarını açtı. Sivil Toplum Diyaloğu, giderek yaygınlaşan sosyal medya ve geleneksel medyanın farklı araçlarını kullanarak, Türkiye-AB ilişkileri ve AB değerlerinin tanıtılmasında öncü bir isme dönüştü. Diyaloğun yansımalarını etkileyici bir şekilde anlatan Sivil Toplum Diyaloğu belgeseli Türkiye’nin ilk belgesel kanalı beIN İZ’de yayınlandı. Diyalog projeleri NTV kanalında “Avrupa’dan Anadolu’ya Doğal Lezzetlerin İzinde” programında, TRT Haber’de yayınlanan belgesel “Benim Avrupalı Kentim”de milyonlarca izleyiciye ulaştı.

Projelerin tanıtım ve farkındalık çalışmaları kapsamında 73 video, 28 radyo programı ve iki belgesel film ortaya çıktı. Programın sosyal medya kampanyaları ile 900 bin kişiye ulaşıldı. 2008 yılından bu yana Diyalog projelerini fotoğraf kareleriyle anlatan “Diyaloğu Yakala” sergisi Ankara’nın öncü çağdaş sanatlar merkezi CerModern’de ve Brüksel’de sanatseverlerle buluştu. Sergi ayrıca, Programın web sitesi ve sosyal medya hesapları ile sanal ortamda çok daha geniş bir kitleye ulaşma fırsatı buldu.

CSD-IV proje kitabına buradan erişilebilir.

IPA’nın ikinci dönemi olarak isimlendirilen 2014-2020 döneminde, projelerin tasarlanmasında ve yardım sisteminde sektörel bir bakış açısı öne çıktı ve “sivil toplum” alanı mali yardım çerçevesi içinde ayrı bir “sektör” olarak kabul edildi.

“AB ve Türkiye Arasındaki Sivil Toplum Diyaloğu V”, Sivil Toplum Sektörü altındaki ilk Diyalog projesi olarak öne çıktı. Bu dönemde, programın tasarlanması sürecinde sivil toplum sektörüne yönelik çalışmalarda lider kuruluş olarak konumlanan Avrupa Birliği Başkanlığı, danışma toplantıları düzenleyerek doğrudan sivil toplum, akademi ve kamu kurumlarının bu alandaki ihtiyaçlarına yönelik bir strateji belirledi. Bu çerçevede sivil toplum sektörünün tüm aktörlerine yönelik sistematik bir bakış açısı geliştirildi, paydaşların görüşleriyle şekillendirilen öncelikler kapsamında sivil toplum sektörünü geliştirmeye yönelik çalışmalar yürütülmeye başlandı.

CSD’nin bir önceki döneminde hibe bileşenleri tasarlanırken, Türkiye-AB ilişkileri açısından öncelikli olan konu başlıkları öne çıkarılmıştı. AB müktesebatında öne çıkan fasıl başlıklarına vurgu yapılırken, Diyaloğun 2019-2020 yıllarında uygulanan CSD-V, Türkiye-AB müzakerelerinin yürütüldüğü tüm fasıl başlıklarını kapsayacak şekilde genişletildi. Böylece Türkiye ve AB ülkelerindeki STK’lar çok geniş bir yelpazede diyalog geliştirme fırsatını yakaladı.

40 projeye 7 milyon avro hibe desteği sağlandı. Hibe alan projeler diyalog geliştirme ve iş birliği temalarına odaklanmakla birlikte engelliler, yaşlılar, mülteciler gibi dezavantajlı gruplara yönelik sosyal konularda da çalışmalar gerçekleştirdi. Projeler toplumsal cinsiyet eşitliği, eğitim, sağlık, tarım, gıda ve çevre gibi alanlarda uygulandı.

CSD-V proje kitabına buradan erişilebilir.

Bir önceki dönem gibi IPA II 2014-2020 döneminde tasarlanan “AB ve Türkiye Arasındaki Sivil Toplum Diyaloğu VI” , gene benzer bir şekilde bir konu ya da tema sınırlaması olmadan, STK’lar tarafından oluşturulacak diyaloğun sonuçlarına odaklanacak şekilde tasarlandı. Bu kapsamda, Türkiye’nin AB üyelik süreci ile ilgili Türkiye’deki ve AB’deki kamuoyunu bilgilendirmeye yönelik faaliyetlerin yanı sıra, AB müktesebatı ve ilgili konularda iş birliği, ortaklık ve ağ kurma çalışmaları desteklendi.

CSD-VI kapsamında 33 projeye 4,7 milyon avro hibe desteği sağlandı.

Son dönem uygulanan projeler kapsamında düzenlenen 334 eğitimden 251 sivil toplum kuruluşundan  4000’in üzerinde katılımcı faydalandı. Eğitimlerin yanı sıra, AB’de 31, Türkiye’de 120 etkinlik düzenlendi. Etkinliklere 8250 kişi  katıldı.

Projelerin tanıtım ve farkındalık çalışmaları kapsamında 78 video, 15 TV/radyo programı ortaya çıktı . Programın sosyal medya kampanyaları ile yaklaşık 7 milyon kişiye ulaşıldı.

AB ve Türkiye’deki sivil toplum örgütleri arasında 33 ortaklık/iyi niyet belgesi imzalandı.

CSD-VI proje kitabına buradan erişilebilir.