Yeni nesil kooperatifler, ‘NewGenCoop’ Projesi ile iş birliği ve savunuculuk becerilerini geliştirdi, sürdürülebilir kalkınmaya etki yaratan dijital platformda bir araya geldi.

Genç İşi Kooperatif, Türkiye Milli Kooperatifler Birliği ve İtalya Ulusal Kooperatifler Birliği Legacoop’un uluslararası kalkınma iş birliği teşkilatı Haliéus ortaklığında, Sivil Toplum Destek Programı Üçüncü Döneminde yürütülen “Yeni Nesil Kooperatifler Topluluğu” Projesi ya da kısa adıyla “NewGenCoop” ile karar alma süreçlerine demokratik katılımı geliştirmek için yeni nesil kooperatiflerin işletme yapılarını ve ağ oluşturma kapasitelerini güçlendirmeyi amaçladı.

Projenin hedef kitlesi, Türkiye’de kooperatifçiliği geleneksel anlayışın ötesine taşıyarak farklı sektörlerde faaliyet gösteren ve 2012 Dünya Kooperatifçilik Yılı sonrasında iç yapılanmalarında reforma giden kooperatiflerden oluştu. Sektörel ve coğrafi çeşitlilik ön plana çıkartılarak yapılan değerlendirmeler sonucunda belirlenen 30 kooperatif, bu projeyle geliştirilen diyalog ve iş birliği sayesinde Türkiye’de kooperatifçilik hareketinin gelişmesine ivme kazandırdı. 

Yeni nesil kooperatifler arasında iş birliği

“Birlikte çalışan ve emek süreçlerini birlikte yürüten oluşumlar.”

“Yeni bir iş yapma modeli.”

“Bir ekosistem yaratıp bu ekosistemin de kendi içinde değer yaratmasını sağlamak.”

“Gerçekten dayanışmanın sürdürülebileceği ve bunun yaşatılabileceği bir topluluk.”

Bu sözler, Ocak 2022’de düzenlenen Ağ Kurma Çalıştayına katılan temsilcilerden bazılarının yeni nesil kooperatifleri ve yeni nesil kooperatifçilik kavramını tanımladığı sözler. İzmir’de gerçekleştirilen, yeni nesil kooperatiflerin ağ oluşturma ve savunuculuk süreçlerinde operasyonel kapasitelerini güçlendirmek için tasarlanan Ağ Kurma Çalıştayında proje ortaklarının yanı sıra 31 kooperatiften 35 temsilci yer aldı.

Katılımcılar çalıştayda hem mevcut ulusal ve uluslararası kooperatif temsil yapılarını hem de benzer yapıdaki oluşumları tanıyarak fikir alışverişinde bulundu. “Etkili ve İşbirlikçi Yönetişim ve Yönetim” ve “Savunuculuk” üzerine eğitimler verildi, gençlik komitesi, kooperatif girişimciliğini destekleyen programlar ve yeni nesil kooperatiflere ilham verebilecek yenilikçi iyi uygulama örnekleri paylaşıldı.

Kooperatifler platformda buluşuyor

15 aylık uygulama içinde, yeni nesil kooperatiflerin envanterini çıkarıp bir araya getiren bir veri tabanı ve dijital bir platform hazırlandı. Proje ekibi, yeni nesil kooperatiflerin iş birliği ve savunuculuk yapmalarına imkân tanıyacak dijital platformun birlikte tasarlanması amacıyla bir tasarım çalıştayı düzenledi.

Çalıştayda dijital platformun işlev, tasarım ve içeriği üzerine görüş alışverişinde bulunuldu. Genç İşi Kooperatif ve Albatros Bilişim Kooperatifi Girişimi tarafından kolaylaştırılan çalıştayın çıktıları, dijital platformun içerik ve işlevini doğrudan belirleyici oldu ve kullanıcı kooperatiflerin beklentilerini ve ihtiyaçlarını tasarıma yansıtmaya olanak verdi.

Genç İşi Kooperatif ortağı Yıldız Başaran, https://newgencoop.org/ adresinde yer alan platformun, dileyen kooperatiflerin konuya ilişkin geniş çaplı bilgi alabileceği tanıtım kısmının yanı sıra üye kooperatiflerin birbirleriyle iletişim halinde olabilecekleri forum bölümü ve kendilerini tanıtabilecekleri bir alan barındıracak şekilde tasarlandığını belirtiyor.

Projenin son etkinliği olan kapanış konferansı Haziran 2022’de Ankara’da, proje ortakları, uluslararası temsilciler, kooperatifçilik ekosisteminde yer alan ulusal kamu kurum ve kuruluşları, kooperatifler ve STK’ların katılımıyla düzenlendi. Konferansta proje çıktıları ilgili paydaşlarla paylaşılırken, bundan sonraki süreçte yeni nesil kooperatiflerin beklenti ve hedefleri tartışıldı.

Konferansta ayrıca iki farklı panel düzenlendi. “Yeni Nesil Kooperatifler Topluluğu 3 Yıllık Eylem Planı: Kapsam, Amaç ve Öngörüler” adlı panele, proje kapsamında kurulmuş olan üç çalışma grubundan birer temsilci konuşmacı olarak katılarak çalışma gruplarını temsilen üç yıllık eylem planını oluşturmak üzere yapılan çalışmalar konusunda ayrıntılı bilgi verdi.

“Sürdürülebilir Kalkınma için Kooperatiflerin Örgütlülüğü ve İş Birlikleri” panelinde yer alan konuşmacılar, kooperatiflerin sürdürülebilir kalkınmaya sunacağı katkı konusundaki fikirlerini paylaştı. Konuyla ilgili Avrupa’da yapılan çalışmalar ve bu çalışmaların sürdürülebilir kalkınmaya etkisini anlatarak ekonomik ve sosyal olarak sıkıntılı zamanlarda, Türkiye’de taban örgütlerinin ve marjinalleştirilen grupların kooperatifler altında nasıl örgütlendiğini dile getirdiler.