Türkiye Omurilik Felçlileri Derneği koordinatörlüğünde, 15 Ekim 2014 – 14 Ekim 2015 tarihleri arasında Sağlık-Sen İstanbul 1 No’lu Şube, ROSCOS (Romanya Omurilik Felçlileri Derneği) ve Praxis Europe (İngiltere) ortaklığında yürütülen Çalışabilirim! Projesi engelli çalışanların ulusal hukukta ve ülke politikasında mevcut durumlarının değerlendirilmesini hedeflior.

Proje kapsamında 2-3 Ekim 2015 tarihlerinde ‘Engelli İstihdamıyla İlgili Güncel Politikaların Değerlendirilmesi Semineri’ düzenlendi. Seminere proje ortaklarının yanı sıra Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Prof. Dr. Ayşen Gürcan, İstanbul Milletvekili Prof. Dr. Mustafa Şentop, Avrupa Bakanlığı Proje Uygulama Başkanı Bülent Özcan, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı İstanbul İl Müdürü Önal İnaltekin, Sağlık- Sen 1 No’lu Şube Başkanı Durali Baki, Türkiye Omurilik Felçlileri Derneği Başkanı Ramazan Baş ve birçok kamu kurum yöneticileri ve sivil toplum kuruluşu temsilcileri katıldı.

Seminerin ilk günü TOFD Genel Başkanı Ramazan Baş, yaptığı açılış konuşmasında engelli istihdamına yönelik düzenlenen bu tür projelerin desteklenmesinin önemini vurgularken, yanlış ve eksik uygulamalara gerekli düzenlemeler getirerek sorunların ortadan kalkması yönünde çalışmaların hız kazandığını belirtti.

Sonrasında proje ortaklarından Praxis Europe İngiltere temsilcisi Dr. Bob Bates ve ROSCOS (Romanya Omurilik Felçlileri Derneği) temsilcisi Yrd. Doç. Dr. Aurelian Anghelescu raporlarını sunarak kendi ülkelerindeki engelli istihdamları hakkında bilgiler verdi.

Seminerin ikinci gününde  ‘Engelli İstihdamını Teşvike Yönelik Yasal Düzenlemeler’, ‘Engellinin Sosyal Güvenlik Hakları’, ‘Engelli İstihdamında Fiziki Erişim Sorunu ve Çözüm Önerileri’, ‘Çalışan Engelli Bireylerin Hak Mücadelesi’ konu başlıklı 4 farklı atölye çalışması yapıldı. Atölyeleri ziyaret eden Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Prof. Dr. Ayşen Gürcan, seminerin kendi bakanlıklarınca da takip edildiğini ve sonunda çıkacak raporların bakanlık ile de paylaşılmasıyla, yapılacak uygulamalara da destek vereceklerini belirtti.

Atölye çalışmasının tamamlanmasının ardından katılımcılar bir araya gelerek atölye çalışmalarında konuşulan konularla ilgili raporların sunumları gerçekleştirildi.

TOFD üyesi Av. Figen Erbek, Türkiye ile ilgili sunduğu rapor kapsamında; engellilik olgusu ve çalışma yaşamındaki engellilik, engellilerin iş hukuku kapsamında çalıştırılması, engellileri istihdama hazırlama ve aracılık, engellilerin çalışma yaşamlarını etkileyen olumsuz faktörler, bir engelli çalışanın gün içerisinde karşı karşıya kalabileceği zorluklar, engellilerin çalışma hakkının Türkiye’de  anayasal görünümü, anayasadaki temel hak ve özgürlükler yönünden uluslararası insan hakları, hukuki yönünden engelli hakları ile ilişkili genel nitelikteki temel hak ve özgürlükler, engelli hakları ile ilişkili özel nitelikteki temel hak ve özgürlükler, kamuda işe girme hakkı, engelli işçi çalıştırma zorunluluğu, engelli işçi çalıştırmama cezası, engelliliğe dayalı ayırımcılığa ilişkin düzenlemeler, engelli çalışanların işyerindeki sorunları gibi hukuki yönden raporlar sundu.

İngiltere Praxis Europe temsilcisi Dr. Bob Bates’in raporuna göre; İngiltere’de nüfusun yaklaşık 64.600.000 kişi olduğunu, halen sekiz milyon kişi, ya da İngiltere nüfusunun yüzde 14’nün engelli sınıfına girdiğini, eşitlik yasası altında  bir fiziksel veya zihinsel bozukluğa sahip olarak sınıflandırılan, öğrenme zorluğu veya akıl hastalığı gibi gizli sakatlık kabul edilen yaklaşık 2 milyon yetişkin olduğunu, görme ve işitme engeline göre ise 10 milyona yakın kişinin bulunduğunu söyledi.

Fiziksel engelli veya ruhsal bozukluğa sahip engelli bireylerin özel eğitime ihtiyacı olduğunu söyleyen Dr. Bates, işgücünün yüzde 3 engelli istihdam kota mecburiyeti olduğunu belirtti.

Dr. Bates; “İngiltere’de işverenler işyerinde engellilerin başarılı olması için her fırsatı temin eder. On Küçük ve Ortak Ölçekli İşletmeden (KOBİ) dokuzu engelli çalışanların, engelli olmayan personel kadar üretken olduğuna inanmaktadır.” dedi.

Romanya Omurilik Felçlileri Derneği (ROSCOS)’tan Yrd. Doç. Dr. Aurelian Anghelescu’nun sunduğu raporda; Romanya’da engellilerin çalışma koşulları ve istihdam üzerindeki güncel politikaları; gerek yaptırıcı, gerekse uygulama aksaklığından doğan cezaların, tamamen Avrupa Birliği’nin kriterlerine uygun olduğunu belirtti.

Dr. Anghelescu; 2010 Ulusal Otoritesi (NADP) verilerine göre Romanya nüfusunun yaklaşık % 3’ünü engelli bireylerin oluşturduğunu ve engelli kişilerin etkin toplum hayatına katılmasıyla devlet, fırsat eşitliği ve bireyin tedavisinde ulusal bir politik başarı sağlandığını söyledi.

Prof. Dr. Murat Engin, Türkiye ve diğer ülkelerin raporlarını değerlendirdiğinde eğitim, erişilebilirlik ve mimari engellerin sorunun temelini işgal ettiğini, bundan da istihdam zorluğunun kaynaklandığının altını çizdi.

Çalışan engelli bireylerin hak mücadelesi konusunda yapılan sendikal faaliyetlerden bahseden Hak-İş Antalya Şube Başkanı Murat Pilevneli; bazı özeleştirilerde bulunarak alınan aidat ücretlerinin aşırı yüksekliğinden bahsederek, eğitim için ayrılan yüzde onluk bütçenin bir kısmının engelli işçilerin eğitiminde kullanılması gerektiğini belirtti.

Proje sonunda çıkarılacak raporlar ilgili bakanlıklar ve kamu kurumlarıyla paylaşılarak değerlendirilmesi hedefleniyor.