Programlama Yılı : 2014
Referans Doküman : 2014 Aksiyon Dokümanı
Uygulayan Kurum : Kültür ve Turizm Bakanlığı, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi
Sözleşme Türü : İnşaat, Tedarik, Teknik Destek ve Denetim
Başlangıç Tarihi : 21 Aralık 2018

AB-Türkiye Anadolu Arkeoloji ve Kültürel Miras Enstitüsü için Teknik Destek Projesi Sivil Toplum Alt Sektörü 2014 programlaması kapsamında, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Gaziantep Büyükşehir Belediyesi tarafından yürütülmüştür. Sivil toplum alt-sektörünün lider kurumu olarak Avrupa Birliği Başkanlığı, projenin genel koordinasyonundan ve izlenmesinden sorumlu rol üstlenmiştir. Proje, Anadolu Arkeoloji ve Kültürel Miras Enstitüsü’nün kuruluşunu ve sürdürülebilirliğini sağlamış; bu alandaki bilimsel ve akademik çalışmalar için kurumsal ve organizasyonel bir altlık, bir koordinasyon üssü ve kolaylaştırıcı ortam yaratmış, bu çabaları etkin bir şekilde desteklemek için Türkiye ve Avrupa Birliği ülkelerindeki eskiçağ bilimcileri ve sivil toplum arasında sıkı bağlar kurmayı hedeflemiştir. Bu projenin temel stratejisi, Türkiye’ye özgü bir arkeoloji anlayışı geliştirmek başta olmak üzere; başarılı bir bilim enstitüsü olarak Türkiye’yi uluslararası platformlarda temsil etmek ve derin tarihsel geçmişin beslediği ortak kültürle Avrupa ile Asya arasındaki uluslararası diyaloğun gelişmesine katkı vermektir.

Proje kapsamında yapılan bazı önemli çalışmalar şunlardır:

1. Vakıf kuruluşu ve yasal düzenleme süreçleri tamamlanmıştır. Bilim, Eğitim, Yayın Kurulları oluşturulmuştur.
2. Gaziantep merkezindeki Kendirli Kilisesi ve Latin Okulu; Türk Arkeoloji ve Kültürel Miras Enstitüsü’nün ‘merkez kampüsü’ olarak düzenlenmiş; çalışma ofisleri, etkinlik alanları ve laboratuvarları olarak restore edilmiş ve tüm donanım ve araç-gereçleriyle birlikte kullanıma hazır hâle getirilmiştir. Gaziantep’teki geleneksel bir konak “Enstitü misafirhanesi” ile Enstitü bahçesindeki Öğretmen Okulu da Enstitü’ye tahsis edilmiştir.
3. Merkez Kampüs içerisinde Arkeometri Laboratuvarı, binası ve araç gereçleriyle hazırlanmıştır.
4. İşletme ve İletişim modeli, İzleme Prosedürleri kılavuzları hazırlanmış ve Norm Kadro belirlenmiştir. 
5. Yayınlar konusunda çalışmalar yapılmış ve uzun vadede yol gösterici örnekler niteliğinde 25 monografi ve 1 de yıllık periyodik bilimsel (hakemli) dergi yayına hazırlanmıştır.
6. Arkeolojik Tur Rotaları kataloğu (40 ulusal, 3 uluslararası) tamamlanmıştır.
7. İlk “Millî Arkeoloji Şurası”nın hazırlıkları tamamlanmıştır.
8. Enstitü’ye uzun vadede izleyeceği detaylı bir Eğitim Planı hazırlanmıştır. Farklı gruplara özel hazırlanan sertifikalı eğitim programlarının ilk uygulamaları bundan sonraki çalışmalara örnek teşkil etmesi amacıyla yapılmıştır. Bugüne dek ‘kamuda çalışan uzman personele’, ‘STK temsilcilerine’ ve lise öğrencisi ‘gençlere’ yönelik düzenlenen üç ayrı eğitim, “Geçmişe Sahip Çıkmak: Arkeoloji ve Kültürel Miras Eğitim Günleri” başlığıyla düzenlenmiştir. 
9. STK Temsilcileriyle geniş katılımlı bir çalıştay düzenlenmiştir.
10. Sivil toplum diyaloğu ve aktif paydaşlarla ulusal ve uluslararası bağlantı ağları proje başlangıcından beri geliştirilmektedir. Bu amaçla, çeşitli gruplarla çok sayıda toplantı gerçekleştirilmiştir. Uluslararası tematik platformlarla bağlantı ağları güçlendirilmeye devam edilmektedir.
11. Öncelikle AB ülkelerinin arkeoloji enstitülerinin direktörleri olmak üzere bilim insanlarıyla arama konferansları düzenlenerek güçlü bir paydaşlık ve fikir alışverişi gerçekleştirilmiştir. Arkeometri Arama Konferansı ile geniş katılımlı bir arama yapılarak; laboratuvarların yol haritası çizilmiş, yaygın bir anketle SWOT analizi ortaya konmuş ve tüm bunların sonuçlarıyla Enstitü’nün yol haritası belirlenmiştir.
12. Kütüphane: Yönetim modeli tasarımı, mekânı, donatıları süreli yayın abonelikleri ve ilk  koleksiyonuyla hazırlanmıştır. 
13. Arşiv: Mekânı ve donatıları hazırlanmış ve ilk aşamada devlet arşivlerinde bulunan 1,1 milyon tarihsel arkeolojik belge taranmış ve indekslenmiştir. Çeşitli arşivlerdeki film, fotoğraf vb gibi erken arkeoloji çalışmalarına ilişkin yaklaşık 100.000 belge derlenmiştir.
14. Enstitü’nün tüm işlerini görebilecek nitelikte güçlü bir IT sistemi, Web portal hem donanım hem de yazılım olarak tamamlanmıştır.
15. Web site tasarımı tamamlanmış, Sosyal Medya kurguları ve bağlantıları oluşturulmuştur.
16. Enstitü’nün bütün ilgi alanlarını, coğrafyalarını, felsefesini ve politikasını gösteren bir manifesto niteliğindeki “Arkeoloji Destanı” ve Enstitü kuruluşunun hikâyesini anlatan “Hayalden Gerçeğe” belgeseller tamamlamıştır.
17. Bilim, Araştırma, Teknik, Eğitim, Kültür, Sanat, Turizm ve Tanıtım, Kültür Ekonomisi, Dış ve İç Türk Kültür Politikaları, Koruma, Müzecilik gibi geniş bir ilgi çerçevesinde kısa ve uzun vadede Enstitü’ye düşen rollerin neler olacağı programlanmıştır.
18. Kurumsal Kimlik ve Tanıtım Materyalleri çalışmaları tamamlanmıştır.
19. Yurt içi (Ankara, İstanbul, İzmir) ve yurt dışı (Roma, Özbekistan) şubelerinin açılış dosyalarını tamamlanmaktadır.
20. Projenin tamamlanması ardından uygulanacak, Enstitü’nün sürdürülebilirliğine uygun bir bütçe planı yapılmıştır.

Projenin temel hedefleri şunlardır:

•  Vakıf Mütevellisi tarafından yönetilecek bağımsız bir ‘Millî Arkeoloji Enstitüsü’nü sürdürülebilir alt yapıyla kurarak, Türk bilim dünyasının önemli bir eksiğini gidermek.
•  Arkeolojiyle ilgili kurumlar ve kişiler arasında koordinasyon sağlamak, destek vermek, birlikte davranarak bu alanda ortak bir güç merkezi oluşturmak.
•  AB ülkelerinin ve diğer ülkelerin arkeoloji enstitülerinin Türkiye şubeleri ve merkezleriyle birlikte ortak bilim, kültür ve sanat projeleri aracılığıyla ve ortak kültürel miras çalışmalarıyla uluslararası sivil toplum diyalogunun gelişmesine katkı vermek. 
•  Araştırma projelerine ve gençlerin eğitimine yönelik burs, staj ve diğer destekleri vermek.
•  Enstitünün ilgili olduğu öncelikli coğrafya Anadolu’dur. Bunun yanında Balkanlar, Orta Asya, Kafkasya, Orta Doğu, İran, Akdeniz, Ege ve Karadeniz gibi ilişkili coğrafyalar da çalışma alanına girmektedir. Enstitünün bu kapsamda hedefi bu bölgelerde tarihin her noktasındaki her kültürle ayırt etmeksizin ilgilenmektir.
•  Enstitünün ilgili olduğu Prehistorya, Protohistorya, Klasik Arkeoloji, Geç Antik Arkeolojisi, Tarih, Sanat Tarihi, Epigrafi, Orta Çağ Arkeolojisi, Türk Arkeolojisi, İslâm Arkeolojisi, Osmanlı-Selçuklu Arkeolojisi, Numizmatik, Antropoloji, Kültürel Peyzaj, Mimarlık ve Şehircilik Tarihi, Alan Arkeolojisi, Arkeometri, Jeoarkeoloji, Endüstriyel Arkeoloji, Kültür Ekonomisi ve diğer yakın-ilgili alanlara yönelik arkeolojik araştırmaları teşvik etmek, yayınlamak, araştırmacıların erişebileceği kütüphaneler ve arşivler oluşturmak.
•  Öncelikle Türkiye’de olmak üzere kültürel, tarihsel bağlarımız olan dünyanın diğer bölgelerinde tarih öncesinden günümüze arkeoloji ve kültürel miras konularında yüksek kalitede bilimsel araştırmalar yapılmasını sağlamak.
•  Arkeolojinin ihtiyaç duyduğu arkeometrik analizleri ve alan arkeolojisi uygulamalarını yapabilmek için laboratuvarlar açarak arkeometrik alanlarda gelişmelerin önünü açıcı, yol gösterici ve öncü bir kurum olmak.
•  Dünya arkeoloji ve kültürel miras camiasındaki kişi ve kurumlarla güçlü iş birlikleri gerçekleştirmek. Bilim ve eğitim konularında Avrupa Birliği ve Türkiye arasında akademisyen ve öğrenciler arasında karşılıklı değişim programları düzenlemek.
•  Doğu ve Batı arasındaki kültürel ilişki ve etkileşimlerde odaklanılan araştırmaları öncelemek.
•  Doğal felaketlere, savaş ve çatışmalara maruz kalan veya defineci tehdidi gibi her türlü eksilme riski taşıyan evrensel kültürel ve tarihsel mirasın korunması konusunda öncelikle AB bilim kurumları paydaşlığında ulusal ve uluslararası çalışmalar yapmak.
•  Sanat etkinlikleri aracılığıyla arkeoloji ve tarih konusunu yaygın halk kitlelerine ulaştırmak, koruma bilincini yükseltmek ve farklı disiplinler arasında güçlü bir iletişim bağı oluşturmak.

Detaylı Bilgi için tıklayınız.

Bilgi Notu için tıklayınız.